AZARBEYCAN TIBBINDA PSİKİYATRİ EĞİTİMİ
Uz. Dr. Tahir Özakkaş[1]
Bağımsız Azarbeycan Cumhuriyetinde Tıp Eğitimi “Neriman Nerimanov Adına Azarbeycan Tıp Üniversitesi” ‘ne bağlı Tıp Fakültelerinde yürütülmektedir. Bakü şehrinde eğitim ve öğrenimine devam eden Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı Tedavi ve Profilaktika Fakülteleri, Diş Hekimliği, Eczacılık ve Tıbbi Bioloji fakülteleri bulunmaktadır. Psikiyatri Ana Bilim Dalı Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı olarak çalışmaktadır. Bu fakültelerde eğitim ve öğrenim gören öğrencilerin ve asistanların psikiyatri ve tıbbi psikoloji bilim dallarındaki eğitim ve öğrenimleri Psikiyatri Ana Bilim Dalınca yürütülmektedir. Azarbeycandaki Psikiyatri Ana Bilim Dalı 1922 yılından bu yana faaliyetine aralıksız olarak devam etmektedir.
Psikiyatri ilmi Neriman Nerimanov adına Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı Tedavi –Profilaktika, Pediatri, Tıbbi-Profilaktika, Tıbbi Bioloji ve Diş Hekimliği fakültelerinde okutulmaktadır. Bu eğitimin esas amacı doktorların, seçtikleri tıp sahasına bağlı olmaksızın, hekimlik vazifesini yürütürken ruhsal hastalıkların teşhis, tedavi ve sağlık organizasyonu ile ilgili bilgi ve becerilerle donatmaktır.
Bu nedenle Psikiyatri stajının geçirilmesinde esas amaç öğrenciler tarafından ruhsal hastalıkların başlangıçta teşhislerinin konabilmesi, tedavi ile ilgili konuların öğretilmesi, profilaktika tedbirlerinin neler olabileceği, hastaların sosyal hayatta iş görebilmelerinin temini ve rehabilitasyonla ilgili mevzular göz önünde bulundurulur.
Buna göre öğrenciler ilk etapta psikiyatri ilminin klinik ve organizasyon yönü ile tanıştırılır. Ardından ruhsal hastalıkların semptom ve sendromları fakültelerin proğramına uygun olarak öğretilir, hastalık için bu belirtilere neden olan sebebler açıklanır .
Hastaların güven altında gözlemlenmesinin temini, gerekli acil yardım hizmetlerinin verilmesi ve ruh hastaları ile iletişimin sağlanması öğretilir. Hastalardaki psikopatolojik bozukluklara göre onların psikiyatri, nöroloji veya narkoloji (madde bağımlılığı) merkezlerine sevkedilmeleri sağlanır.
Ruhsal hastalık belirtilerinin ortaya çıkartılması ve bunların nozolojik bakımdan ayırıcı teşhislerinin yapılabilmesi için eğitim proğramlarında umumi psikopatolojiye özel bir yer verilir. Psikopatolojik semptom ve sendromlar hastalığın klinik görünümü ile ilişkilendirilir. Bu durum hem ruhsal kompenentler hem de somatik yapı için geçerlidir.
Fakültelerin proğramlarına uygun olarak; Tedavi-Profilaktika Fakülteleri ve Pediatri Fakültelerinde teşhis ve tedavi konuları (özellikle acil yardım, akut psikomotor hareketlilik halleri, yemekten kaçınmak, epileptik statusun kontrol altına alınması vs.) ön plana alınırken, Tıbbi Profilaktika Fakültesinde ruhsal hastalıkların epidemiyolojisi, hastaların sosyal hayata yeniden kazandırılmaları önem kazanır. Tıbbi Bioloji fakültelerinde ise ruhsal hastalıkların immüno-biolojik seviyede öğrenilmesi üzerinde daha yoğun durulur.
Tedavi-Profilaktika ve Pediatri Fakültelerinde psikiyatri eğitimi iki sömestr dönemi boyunca verilir.Bu eğitim dönemlerinde umumi ve hususi psikiyatri eğitimi verilir.
Tedavi-Profilaktika Fakültesinden farklı olarak Pediatri Fakültesinde ister umumi, isterse de hususi psikiyatri derslerinde olsun; semptom, sendrom anlayışları, ruhsal hastalıkların yaş ile ilgili özellikleri dikkate alınarak karakteristik belirtileri ve tedavi meselelerine ait ayırıcı teşhis kriterleri öğretilir.
Böylelikle, erişkin psikiyatrisi ile birlikte pediatri fakültelerinde psikiyatri ilminin çocuk ve adölesan dönemlerinde öğrenilmesinde mukayeseli yaş görünümlerine dikkat edilir.
Tıbbi Bioloji Fakültesinde ruhsal hastalıkların ortaya çıkma sebebleri yönünden immüno-biolojik, immüno-genetik araştırmaların öğrenilmesine büyük bir dikkat verilir. Son dönemlerde alkolizmin yanında hertürlü madde bağımlılığındaki immüno-genetik araıştırmaların ve gelişmelerin öyrenilmesi proğrama dahil edilmiştir.
Tıbbi Profilaktika Fakültesini bitirenler esas itibariyle psikohijyen ve psikoprofilaktika tedbirleri ile ilgili olduklarından bu fakültede okuyan öğrencilere nörolojik ve ruhsal hastalıkların kliniği, seyri ve tedavi konuları öğretilir.
Diş Hekimliği Fakültesinde talebelere ruhsal hastalıkların psikopatolojisi ve sendromlar hakkında bilgiler verilir. Diş hekimi meslek hayatında zaman zaman somatik yönü olmayan ruhsal kaynaklı bazı diş hekimliği şikayetleri ile karşı karşıya kalabilir. Ayrıca ruhsal gerilim içinde, uyarılabilme eşiği düşmüş veya duygulanım bozukluğu içinde olan hastalarla ağız boşluğunda yapılacak manüpülasyonlarda çok dikkatli olunmalıdır.
Her fakülte için psikiyatri eğitim proğramı pratik uygulamalar ve teorik derslerle tamalanır. Psikiyatri Ana bilim Dalı öğretim üyelerince verilen toplu dersler proğramın esas kısmını içerir. Kliniklerde, dispanserlerde yapılan pratik uygulamalarda hastaların muayenesi ve gözlemlenmesi için öğrencilere en uygun şartlar temin edilmeye çalışılır. Bu pratik uygulamalar esnasında öğrencilerin hastalarla iletişim kurması, somatik ve psikopatolojik muayeneleri öğrenmesi, teşhisin tam yapılması, prognoz vs. bilgi ve becerisi kazandırılır. Pratik çalışmaların sonunda bir ders günü poliklinikte hocanın rehberliğinde hasta kabulü ve muayenesi yapılır.
Pratik çalışmanın son günlerinden birinde profesör veya doçentin rehberliği altında öğrencilerin katılımı ile hastaların birlikte tedavisi yapılır.
Bu şekilde tek bir proğram çerçevesinde her bir fakültenin öncelikleri göz önüne alınarak proğram uygulamaya konulur.
FAKÜLTELERE GÖRE PROĞRAMLARIN DAĞILIMI
A. TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİ
I.TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri ilmi ve esas amaçlar. Psikiyatrinin tarihsel gelişimi.
2. Algılama. Algılamanın psikolojisi ve nörofizyolojisi. Algılama sferasının bozuklukları. Yanılsama ve varsanıların patofizyolojik mekanizmaları
3. Hafıza ve zeka. Hafızanın psikolojisi ve nörofizyolojisi. Fenomenal hafıza. Amneziler, paramneziler. Zekanın gelişimi ve bozulmaları. Akıl zayıflığı (demans). Doğuştan veya kazanılmış akıl zayıflığı.
4. Düşünce. Düşüncenin psikolojisi ve nörofizyolojisi. Düşüncenin yapısal bozuklukları. Düşüncenin içerik bozuklukları. Sanrısal fikirlerin klinik formları.
5. Duygulanım. Duygudurum bozuklukları. Manik ve depresif sendromlar.
6. İçgüdüler, dürtüler ve irade. Bu yapıların bozuklukları. Cinsel dürtü bozuklukları. Perversiyalar.
7. Bilinç. Bilinç bozukluklarının sendromları.Bilincin gelişiminin ontogenezi ve filogenezi.
8. Psikopatolojik sendromlar.
9. Şizofreni. Klinik görünümü, seyir tipleri, tedavisi, rehabilitasyon konuları ve etyopatogenezi.
10. Epilepsi. Klinik görünümü ve seyri. Epileptik psikozlar, tedavi konuları, etyopatogenezi.
11. Oligofreni. Kliniği ve sistemleşmesi.
12. Alkolizm. Alkol psikozları. Madde bağımlılarına tıbbi yardımın oluşturulması, prensipleri. Toksikomania ve narkomanialar.
13. Affektif psikozlar. Manik Depressif Psikoz, siklotimia.
14. Somatik ve enfeksiyon hastalıklarında gözlenen ruhsal bozukluklar.
15. Psikojen hastalıklar. Kişiliğin patolojik gelişimi. Ruhsal hastaların tedavisi ve rehabilitasyon konuları.
II. TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatristin tıbbi psikiyatrik bakış açısı.
Genel ve özel tıbbi psikoloji
Klinik esaslar ve testlerle konunun izah edilmesi.
Tıbbi psikolojinin çeşitli klinik bilim dalları ile alakası ve temel özellikleri (Dahili bilimler, cerrahi bilimler, pediatri, nöro-psikiyatri vs.)
Deontoloji.
Kimlik ve kişiliğin gelişmesi. Hasta ve hekim münasebetlerinin önemi.
Hekimin sır saklaması.
Psikiyatri ilmi.
Hastahane ve dışarıdaki psikiyatrik yardımın organizasyonu.
Ruhi hastaların rehabilitasyonu.
Algılama.
Algılama bozuklukları. Yanılsamalar, varsanılar ve psikosensör bozukluklar.
Hafıza ve Zeka. Akli faaliyet ve hafıza bozuklukları. Oligofrenia ve dereceleri.
Demans.Hafıza ve zeka bozuklukları ile hastaların incelenmesi.
Dikkat ve patolojisi.
Düşünce ve yapısal bozuklukları. Düşüncenin içerik bozuklukları. Sanrısal idealar ve obsessif-kompulsif haller. Birbirlerinden farkları.
Duygulanım. Emosyonel bozukluklar, karşılaşılan hastalıklar. ( Şizofreni, Manik Depresif Psikoz, Senil demans Psikozları...)
İçgüdüler, Dürtüler. Dürtü bozukluğu olan hastaların incelenmesi.
İradi faaliyet ve bozuklukları.
Bilinç. Bilinç bozuklukları, sendromları, bunların nozolojik sınıflandırılması.
Ruhsal hastalıkların tedavi kaideleri.
Psikopatolojik sendromlarla hastaların incelenmesi.
Şizofreni. Kliniği ve tedavi özellikleri. Ayrı ayrı klinik görünüm ve seyir tipleri ile hastaların incelenmesi.Şizofrenik hastaların rehabilitasyonu.
Manik Depresif Psikoz, siklotiminin kliniği ve tedavisi, ayırıcı teşhisi.
Epilepsi. Klinik görünümü ve seyri. Epilepsiye benzer sendromlar. Ayırıcı teşhis.
Travmatik psikozlar.
Hastaların incelenmesi, hastalık anamnezinin yazılma kaideleri.
Alkolizm, narkomania ve toksikomania. Alkolizmin geleşem aşamaları ve seyri. Profilaksi ve tedavi konularının incelenmesi.
Geriye gelişim dönemi psikozları. Senil ve presenil demanslar. Alzhaimer ve Pick hastalıkları. Presenil ve senil demansların tedavisi.
Baş-beyin damarlarının hastalıklarında görülen ruhsal bozukluklar. (Serebral ateroskleroz ve hipertansiyon)
Bazı somatik hastalıklar ve enfeksiyon hastalıkları esnasında gözlemlenen ruhsal bozukluklar.
Progressif felç ve beyin sifilizi.
Nöroleptik ilaçlarla yapılan tedavinin prensipleri ve rehabilitasyon konuları. Psikotrop ilaçların incelenmesi.
Nevrozlar, reaktif haller ve kişilik bozuklukları. (Klinik seyri ve tablonun sistemleşmesi)
Psikoterapiler ve uygulama yöntemleri.
Hastaların ayaktan tedavi ve takipleri. (Psikonöroloji dispanserleri, kabul şubeleri)
III.TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN TIBBİ PSİKOLOJİ DERS PROĞRAMI
1. Tıbbi Psikoloji ve önündeki meseleler. Bu bilim dalının diğer tıp dalları ile ilişkisi ve yeri.
2. Ruhsal faaliyetin özellikleri. Psişik faktörler ve hastalıkların sistematiği. Ruhsal sağlamlığın kriterleri.
3. Psikosomatik ve somatopsişik faktörlerin birbirleri ile karşılıkılı ilişkileri.Somatik hastanın psikolojisi. Sınırdaki ruhsal bozuklukların özellikleri.
4. Çağdaş hekimin özellikleri.İatrojenik hatalar ve bunların önüne geçilmesi. Hekimin sır saklamasının önemi ve özellikleri. Kişilik hakkında bilgilendirme.
5. Ruhsal faaliyet bozukluklarının tibbi psikolojik esasları.
6. Psikohijyen. Psikoprofilaktika ve psikoterapinin temel eseasları.
7. Tıbbi Psikoloji ve dahili hastalıklar. Somatik hastalıkların psikolojik özellikleri. Kişiliğin hastalığa karşı reaksiyonu.
8. Cerrahi kliniğinde yatan hastaların psikolojisi. Kanser hastalarının psikolojisi. Jinekoloi ve obstetrik hastaların psikolojisi.
9. Duyu organlarının bozukluğu veya gelişim anomalileri olan hastaların psikolojisi.(Kör, sağır, işitmenin zayıfladığı durumlar)Çoçukluk dönemi felçleri, oligofrenik hastalardaki psişik gelişimin özellikleri.
10. Ruhsal hastalıklar ve tıbbi psikoloji. Ruhsal sağlamlık problemi. Şizofreni, epilepsi,kronik alkolizm ile hastaların tedavilerindeki uygulamaların özellikleri.
B. PEDİATRİ FAKÜLTESİ
I.PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri bilimi, gelişim süreci, psikiyatrik yardımın oluşturulması. Çocuk psikiyatrisinin gelişim aşamaları.(G. Modzli, N. Ozeretski, G. Suhareva, T. Simpson) Çocuk ve adölesanlarda psikiyatrik yardımın yapılma prensipleri. Ruhsal hastalıkların ortaya çıkartılması ve profilaktikasında pediatristlerin rolü. Tıbbi-pedagojik komisyonlar ve onların görevleri. Bilirkişilik hizmetleri.
2. Algılama Bozuklukları.( Yanılsamalar, varsanılar, psikosensor bozukluklar) Varsanıların patofizyolojik mekanizması. Çeşitli gelişim dönemlerindeki algılama bozukluklarının özellikleri.
3. Ruhsal hastalıkların klinik seyrinde gözlenen hafıza bozuklukları. Hafıza bozuklukları sendromu.Konfobulasyon ve psödoreminensiyaların klinik farkları. Zeka. Zihinsel gelişimin duraklaması ve onun başlangıç aşamasında tesbit edilmesi. Doğuştan ve kazanılmış zeka geriliği. Dikkat bozuklukları.
4. Tasavvurların gelişimi ve patolojik fantaziler. Sanrısal idealar, obsessif-kompulsif haller ve onların klinik tipleri. Çocuk ve adölesan dönemde düşünce bozukluklarının kliniki görünümleri.
5. Duygudurum bozuklukları. Depressif sendromlar ve onların muhtelif yaş dönemlerindeki klinik özellikleri. Affekt bozuklukları. Muhtelif yaşlarda klinik özellikleri.
6. Dürtü ve içgüdüler. Dürtülerin esas gelişme aşamaları. Muhtelif yaş dönemlerinde dürtü bozuklukları. Dürtü bozukluklarının psişik ve biolojik faktörleri. Cinsel yönelim bozuklukları.
7. İradi faaliyet bozuklukları. Katatonik sendromların patofizyolojisi.
8. Bilinç ve felsefi anlayış. Bilinç seviyelerinin ontogenezde formalaşması. Bilinç bozukluğu sendromları. Psikopatolojik sendromlar. Bunların nozolojik sınıflandırmalarla ilişkileri ve muhtelif yaş dönemlerindeki özellikleri.
9. Şizofreni. Kliniği ve gidiş tipleri. Muhtelif yaş dönemlerinde gidiş özellikleri.
10. Şizofreninin etyopatogenezi. Şizofrenide risk grupları anlayışı. Profilaksi ile ilgili konular. Manik depresif psikozun kliniği ve tedavisi.
11. Epilepsinin kliniği ve etyopatogenezi. Kafa travmalarında gözlenen ruhsal bozukluklar v eçeşitli yaş gruplarındaki klinik özellikleri.
12. Oligofreninin klinik tipleri, profilaksisi, tedavisi ve rehabilitasyonu.
13. Akut ve kronik somatik hastalıklarda karşılaşılan ruhsal bozuklukların klinik özellikleri.
14. Enfeksiyen psikozları.
15. Çocukluk ve adültlük yaşlarında görülen madde bağımlılığının profilaksisi ve tedavisinin özellikleri.
16. Nevrozlar. Reaktif haller. Çeşitli yaş gruplarındaki klinik özellikleri.
17. Kişiliğin gelişimi. Kişilik bozuklukları ve oluşma özellikleri Profilaktik tedbirler ve tedavi özellikleri.
18. Ruh hastalarının tedavi ve rehabilitasyon problemleri.
II. PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Ontogeneze göre ruhsal gelişimin aşamaları.
Çeşitli yaş dönemlerinde psikolojik özelliklerin karşılaştırmalı analizi.
Psikiyatrik yardımın oluşturulması. Ruh hastalarına hizmetin özellikleri.
Kavrama bozuklukları(Hallüsinasyonlar, illüzyonlar ve paraydolialar). Yaş gruplarının özellikleri Hastaların analizi.
Hafıza ve zeka bozuklukları.
Düşüncenin nicel bozuklukları ve hastaların incelenmesi.
Düşüncenin nitel bozuklukları ve hastaların incelenmesi. Sanrısal fikirler, obsessif durumlar.
Patolojik fantaziler ve yalancılık.
Duygudurum. Çocuk ve adültlerdeki depresyonun özellikleri.
Emosyonel bozukluklar ve hastaların analizi.
İrade ve dürtü ile ilgili bozukluklar ve hastaların analizi.
Gelişme dönemi ile ilgili olarak bilincin gelişme aşamaları.
Bilinç bozuklukları sendromları.
Psikopatolojik sendromlar. Çocukluk ve adültlük dönemlerinin klinik özellikleri.
Şizofreni, çocukluk ve adültlük dönemlerindeki seyir özellikleri. Şizofreninin klinik görünümleri ve gidiş tipleri.
Epilepsi. Seyri ve esas psikopatolojik görünümleri. Çocuk yaşlarda seyir özellikleri ve tedavi yöntemleri.
Kafa travmalarında gözlenen ruhsal bozukluklar.
Oligofreni ve psikolojik muayene yöntemleri.
Ruhsal durumu yazma kaideleri.
Somatik ve enfeksiyon hastalıkları döneminde gözlenen ruhsal bozukluklar.
Alkolizm ve alkol psikozları.
Narkomanialar, toksikomanialar ve intoksikasyonlar esnasında gözlenen ruhsal bozukluklar, çocukluk ve adültlük dönemindeki özellikleri ve tedavi yöntemleri.
Nevrozlar (Esas tipleri). Yaşla ilgili seyir özellikleri.
Dismorfofobia, asabi anoreksiya, okula adaptasyon problemleri.
İnfantilizm.
Reaktif haller. Patokaraterolojik reaksiyonlar.
Kişilik bozuklukları, kişiliğin patolojik gelişmesi. Şahsiyetin kuruluşu.
Psikohijyen ve psikoprofilakti problemleri.
Kişilik bozukluklarında adaptasyon, dezadaptasyon ve rehabilitasyon anlayışları.
Ambulatuar kabul. (Psikonöroloji dispanseri (PND), Psikiyatri hastahanelerinin kabul şubeleri)
.Psikoz ve psikotik hallerde esas tedavi yaklaşımları, psikoterapiya yöntemleri. Nöroleptiklerle tedavi. Psikotrop ve nöroleptik ilaçların grupları ve özellikleri.
III. PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN TIBBİ PSİKOLOJİ DERS PROĞRAMI
1. Tıbbi psikoloji ve önünde duran problemleri. Onun diğer tıp alanları ile olan ilişkisi ve yeri.
2. Çocukların muhtelif yaş dönemlerindeki psikolojik özellikleri. Psişik sağlamlığın kriterleri.
3. Psikosomatik ve somatopsişik yapının karşılıklı alakaları ve hastalığın oluşması. Somatik hastanın psikolojisi. Sınırdaki ruh sinir hastalıklarının sistematiği.
4. Çağdaş doktorun özellikleri, iatrojenia ve onun önüne geçilmesi.Hekimin sır saklaması konusunun özellikleri.
5. Psişik faaliyet bozukluklarının tıbbi-psikolojik özellikleri. Kişilik hakkında bilgilendirme.
6. Psikohijyen, psikoprofilaktika ve psikoterapinin özellikleri.
7. Tıbbi psikoloji ve dahili hastalıklar. Somatik hastanın psikolojik özellikleri. Kişiliğin hastalığa karşı özellikleri
8. Cerrahi kliniğindeki hastanın psikolojisi. Jinekolojik hastalık geçiren hamile kadının psikolojik yapısı.
9. Duyu organlarının kusuru ve gelişim anomalisi olan hastaların psikolojisi. (Kör, sağır, işitmenin zayıflaması) Çocuk yaşda görülen serebral felçler, oligofreninin ruhsal gelişiminin özellikleri.
10. Ruhsal hastalıklar ve tıbbi psikoloji. Ruhsal sağlamlık konusu.. Şizofrenik, epileptik, kronik alkolik olan hastalarınmuayenesinde doktorun çalışmasının özellikleri.
C. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ
I.DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Ruhsal faaliyete bir bakış. İdrak fonksiyonu ve patolojisi.
2. Düşünce, irade-hareket sferasının psikolojisi ve patolojisi.
3. Ruhsal seviye patolojisi.(Sınırda, psikotik, zeka ile ilgili bozuklukları)Diş hekimliginin icrasında bunların özellikleri.
4. Psikojen hastalıklar. Bunların diş hekiliğindeki özellikleri.
5. Şizofreni ve şizofrenik hastalar ile dişhekimlerinin karşılaşabileceği problemler. Ve onlarla iletişim usulleri.
6. Alkolizm, narkomania, toksikomania ve intoksikasyonlar. Bu tip hastalarla karşılaşıldığında diş hekimin yapması gerekenler.
II.DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatrik yardımın oluşturulma prensipleri.
Ruh hastalarına hizmetin özellikleri.
Psikiyatrideki diş hekimliği problemleri ile tanışmak.
İdrak fonksiyonu. Bunun psikolojisi ve patolojisi. (Duyu ve kavrama, hafıza, düşünce)
Duygudurum ve bozuklukları.
Ruhsal aktivitenin irade-hareket faaliyeti üzerindeki buzuklukları.
Hastalık anamnezinin yazılması.
Alkolizm ve alkol psikozları.
Narkomaniya ve toksikomaniya.
Nikotinomania ve tütün içilmesinin ruh sağlamlığına etikleri.
Şizofreni, kliniği ve gidiş özellikleri.
Epilepsinin kliniği ve tedavisi.
Kafa travmalarında karşılaşılan ruhsal bozukluklar..
Psikojenialar, nevrozlar, reaktif haller.
Oligofreni.
Psikozların temel tedavi yöntemleri.
Psikoterapi.
Ruh hastalarının rehabilitasyonu ve sosyal hayata tekrar kazandırılmaları.
D. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİ
I. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri biliminin gelişim aşamaları. Kavrama sferasının bozuklukları.
2. Hafıza ve zekanın bozuklukları. Karşılaşılan hastalıklarDoğuştan ve sonradan olan zeka gerilikleri.
3. Düşün ve onun bozuklukları.Sanrısal fikirler ve obsessif haller.
4. Duygudurum ve hareket-irade sistemi bozuklukları.
5. Alkolizm ve madde bağımlılığı problemleri. Kronik alkolizm. Akut ve kronik alkol psikozları.
6. Şizofreninin esas klinik görünümleri ve gidiş tipleri, etyopatogenezi ve tedavisi.
7. Epilepsi ve oligofrenialar. Epileptik statusun tedavisi. Epileptik hastanın tedavi yöntekleri.
8. Psikojenialar. (Nevrozlar ve reaktif haller) Kişilik bozuklukları.
II. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatri biliminin esas yöntemleri.
Akıl hastahanelerinin ve dispanserlerinin eses amaçları. Psikiyatrik yardımın oluşturulması.
Kavrama ve bozuklukları. İllüzyonlar, hallüsinasyonlar, psikosensör bozukluklar.
Hafıza ve zekayı muayene metodları.Doğuştan ve sonradan oluşan zeka geriliği.Düşüncenin muayene yöntemleri. Düşüncenin nitel ve nicel bozuklukları. Sanrısal fikirler ve obsesif haller..
Duygudurum, hareket-iradi sistem bozuklukları.
Dürtü bozuklukları.
Bilinç durumu.Bilinç bozukluğu sendromları.
Şizofrenin kliniği ,görünümleri ve seyir tipleri.
Epilepsi ve kliniği. Akut epileptik hecmede müdahale ve tedavi.
Kafa travmalarında görülen ruhsal bozukluklar.
Somatik ve enfeksiyon hastalıklarında görülen ruhsal bozukluklar.
Beyin sifilizi.
Kronik alkolizm. Akut alkol psikozları.
Narkomanialar. Profilaksisi ve psikohijyenik tedbirler.
Alkolizmin ve madde bağımlılığının esas tedavi yöntemleri
Psikoterapi.
Yaşlılılk dönemi psikozları. Beyin –damar bozuklukları sonucu gözlenen ruhsal bozukluklar.
Nevrozlar, psikojenialar, reaktif psikozlar. Kliniği, profilaksisi.
Kişilik bozuklukları ve kişiliğin oluşması.
Kişilik bozukluğu bilirkişiliğinin özellikleri.
E. TIBBİ-BİOLOJİ FAKÜLTESİ
I. TIBBİ-BİOLOJİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
II. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİKDERS PROĞRAMI
Bu makale “Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Uluslar arası Kros-Kültürel Psikiyatri Uydu Sempozyumu 06-12 EYLÜL 1999 Trabzon TÜRKİYE özet kitabı Sayfa: 117. KTÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Türkiye Psikiyatri Derneği, Karadeniz Ruh Sağlığı Derneği”
Bu çalışma konferans olarak sunulmuştur.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Azerbaycan Tıp Üniversitesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
Uz. Dr. Tahir Özakkaş[1]
Bağımsız Azarbeycan Cumhuriyetinde Tıp Eğitimi “Neriman Nerimanov Adına Azarbeycan Tıp Üniversitesi” ‘ne bağlı Tıp Fakültelerinde yürütülmektedir. Bakü şehrinde eğitim ve öğrenimine devam eden Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı Tedavi ve Profilaktika Fakülteleri, Diş Hekimliği, Eczacılık ve Tıbbi Bioloji fakülteleri bulunmaktadır. Psikiyatri Ana Bilim Dalı Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı olarak çalışmaktadır. Bu fakültelerde eğitim ve öğrenim gören öğrencilerin ve asistanların psikiyatri ve tıbbi psikoloji bilim dallarındaki eğitim ve öğrenimleri Psikiyatri Ana Bilim Dalınca yürütülmektedir. Azarbeycandaki Psikiyatri Ana Bilim Dalı 1922 yılından bu yana faaliyetine aralıksız olarak devam etmektedir.
Psikiyatri ilmi Neriman Nerimanov adına Azarbeycan Tıp Üniversitesine bağlı Tedavi –Profilaktika, Pediatri, Tıbbi-Profilaktika, Tıbbi Bioloji ve Diş Hekimliği fakültelerinde okutulmaktadır. Bu eğitimin esas amacı doktorların, seçtikleri tıp sahasına bağlı olmaksızın, hekimlik vazifesini yürütürken ruhsal hastalıkların teşhis, tedavi ve sağlık organizasyonu ile ilgili bilgi ve becerilerle donatmaktır.
Bu nedenle Psikiyatri stajının geçirilmesinde esas amaç öğrenciler tarafından ruhsal hastalıkların başlangıçta teşhislerinin konabilmesi, tedavi ile ilgili konuların öğretilmesi, profilaktika tedbirlerinin neler olabileceği, hastaların sosyal hayatta iş görebilmelerinin temini ve rehabilitasyonla ilgili mevzular göz önünde bulundurulur.
Buna göre öğrenciler ilk etapta psikiyatri ilminin klinik ve organizasyon yönü ile tanıştırılır. Ardından ruhsal hastalıkların semptom ve sendromları fakültelerin proğramına uygun olarak öğretilir, hastalık için bu belirtilere neden olan sebebler açıklanır .
Hastaların güven altında gözlemlenmesinin temini, gerekli acil yardım hizmetlerinin verilmesi ve ruh hastaları ile iletişimin sağlanması öğretilir. Hastalardaki psikopatolojik bozukluklara göre onların psikiyatri, nöroloji veya narkoloji (madde bağımlılığı) merkezlerine sevkedilmeleri sağlanır.
Ruhsal hastalık belirtilerinin ortaya çıkartılması ve bunların nozolojik bakımdan ayırıcı teşhislerinin yapılabilmesi için eğitim proğramlarında umumi psikopatolojiye özel bir yer verilir. Psikopatolojik semptom ve sendromlar hastalığın klinik görünümü ile ilişkilendirilir. Bu durum hem ruhsal kompenentler hem de somatik yapı için geçerlidir.
Fakültelerin proğramlarına uygun olarak; Tedavi-Profilaktika Fakülteleri ve Pediatri Fakültelerinde teşhis ve tedavi konuları (özellikle acil yardım, akut psikomotor hareketlilik halleri, yemekten kaçınmak, epileptik statusun kontrol altına alınması vs.) ön plana alınırken, Tıbbi Profilaktika Fakültesinde ruhsal hastalıkların epidemiyolojisi, hastaların sosyal hayata yeniden kazandırılmaları önem kazanır. Tıbbi Bioloji fakültelerinde ise ruhsal hastalıkların immüno-biolojik seviyede öğrenilmesi üzerinde daha yoğun durulur.
Tedavi-Profilaktika ve Pediatri Fakültelerinde psikiyatri eğitimi iki sömestr dönemi boyunca verilir.Bu eğitim dönemlerinde umumi ve hususi psikiyatri eğitimi verilir.
Tedavi-Profilaktika Fakültesinden farklı olarak Pediatri Fakültesinde ister umumi, isterse de hususi psikiyatri derslerinde olsun; semptom, sendrom anlayışları, ruhsal hastalıkların yaş ile ilgili özellikleri dikkate alınarak karakteristik belirtileri ve tedavi meselelerine ait ayırıcı teşhis kriterleri öğretilir.
Böylelikle, erişkin psikiyatrisi ile birlikte pediatri fakültelerinde psikiyatri ilminin çocuk ve adölesan dönemlerinde öğrenilmesinde mukayeseli yaş görünümlerine dikkat edilir.
Tıbbi Bioloji Fakültesinde ruhsal hastalıkların ortaya çıkma sebebleri yönünden immüno-biolojik, immüno-genetik araştırmaların öğrenilmesine büyük bir dikkat verilir. Son dönemlerde alkolizmin yanında hertürlü madde bağımlılığındaki immüno-genetik araıştırmaların ve gelişmelerin öyrenilmesi proğrama dahil edilmiştir.
Tıbbi Profilaktika Fakültesini bitirenler esas itibariyle psikohijyen ve psikoprofilaktika tedbirleri ile ilgili olduklarından bu fakültede okuyan öğrencilere nörolojik ve ruhsal hastalıkların kliniği, seyri ve tedavi konuları öğretilir.
Diş Hekimliği Fakültesinde talebelere ruhsal hastalıkların psikopatolojisi ve sendromlar hakkında bilgiler verilir. Diş hekimi meslek hayatında zaman zaman somatik yönü olmayan ruhsal kaynaklı bazı diş hekimliği şikayetleri ile karşı karşıya kalabilir. Ayrıca ruhsal gerilim içinde, uyarılabilme eşiği düşmüş veya duygulanım bozukluğu içinde olan hastalarla ağız boşluğunda yapılacak manüpülasyonlarda çok dikkatli olunmalıdır.
Her fakülte için psikiyatri eğitim proğramı pratik uygulamalar ve teorik derslerle tamalanır. Psikiyatri Ana bilim Dalı öğretim üyelerince verilen toplu dersler proğramın esas kısmını içerir. Kliniklerde, dispanserlerde yapılan pratik uygulamalarda hastaların muayenesi ve gözlemlenmesi için öğrencilere en uygun şartlar temin edilmeye çalışılır. Bu pratik uygulamalar esnasında öğrencilerin hastalarla iletişim kurması, somatik ve psikopatolojik muayeneleri öğrenmesi, teşhisin tam yapılması, prognoz vs. bilgi ve becerisi kazandırılır. Pratik çalışmaların sonunda bir ders günü poliklinikte hocanın rehberliğinde hasta kabulü ve muayenesi yapılır.
Pratik çalışmanın son günlerinden birinde profesör veya doçentin rehberliği altında öğrencilerin katılımı ile hastaların birlikte tedavisi yapılır.
Bu şekilde tek bir proğram çerçevesinde her bir fakültenin öncelikleri göz önüne alınarak proğram uygulamaya konulur.
FAKÜLTELERE GÖRE PROĞRAMLARIN DAĞILIMI
A. TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİ
I.TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri ilmi ve esas amaçlar. Psikiyatrinin tarihsel gelişimi.
2. Algılama. Algılamanın psikolojisi ve nörofizyolojisi. Algılama sferasının bozuklukları. Yanılsama ve varsanıların patofizyolojik mekanizmaları
3. Hafıza ve zeka. Hafızanın psikolojisi ve nörofizyolojisi. Fenomenal hafıza. Amneziler, paramneziler. Zekanın gelişimi ve bozulmaları. Akıl zayıflığı (demans). Doğuştan veya kazanılmış akıl zayıflığı.
4. Düşünce. Düşüncenin psikolojisi ve nörofizyolojisi. Düşüncenin yapısal bozuklukları. Düşüncenin içerik bozuklukları. Sanrısal fikirlerin klinik formları.
5. Duygulanım. Duygudurum bozuklukları. Manik ve depresif sendromlar.
6. İçgüdüler, dürtüler ve irade. Bu yapıların bozuklukları. Cinsel dürtü bozuklukları. Perversiyalar.
7. Bilinç. Bilinç bozukluklarının sendromları.Bilincin gelişiminin ontogenezi ve filogenezi.
8. Psikopatolojik sendromlar.
9. Şizofreni. Klinik görünümü, seyir tipleri, tedavisi, rehabilitasyon konuları ve etyopatogenezi.
10. Epilepsi. Klinik görünümü ve seyri. Epileptik psikozlar, tedavi konuları, etyopatogenezi.
11. Oligofreni. Kliniği ve sistemleşmesi.
12. Alkolizm. Alkol psikozları. Madde bağımlılarına tıbbi yardımın oluşturulması, prensipleri. Toksikomania ve narkomanialar.
13. Affektif psikozlar. Manik Depressif Psikoz, siklotimia.
14. Somatik ve enfeksiyon hastalıklarında gözlenen ruhsal bozukluklar.
15. Psikojen hastalıklar. Kişiliğin patolojik gelişimi. Ruhsal hastaların tedavisi ve rehabilitasyon konuları.
II. TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatristin tıbbi psikiyatrik bakış açısı.
Genel ve özel tıbbi psikoloji
Klinik esaslar ve testlerle konunun izah edilmesi.
Tıbbi psikolojinin çeşitli klinik bilim dalları ile alakası ve temel özellikleri (Dahili bilimler, cerrahi bilimler, pediatri, nöro-psikiyatri vs.)
Deontoloji.
Kimlik ve kişiliğin gelişmesi. Hasta ve hekim münasebetlerinin önemi.
Hekimin sır saklaması.
Psikiyatri ilmi.
Hastahane ve dışarıdaki psikiyatrik yardımın organizasyonu.
Ruhi hastaların rehabilitasyonu.
Algılama.
Algılama bozuklukları. Yanılsamalar, varsanılar ve psikosensör bozukluklar.
Hafıza ve Zeka. Akli faaliyet ve hafıza bozuklukları. Oligofrenia ve dereceleri.
Demans.Hafıza ve zeka bozuklukları ile hastaların incelenmesi.
Dikkat ve patolojisi.
Düşünce ve yapısal bozuklukları. Düşüncenin içerik bozuklukları. Sanrısal idealar ve obsessif-kompulsif haller. Birbirlerinden farkları.
Duygulanım. Emosyonel bozukluklar, karşılaşılan hastalıklar. ( Şizofreni, Manik Depresif Psikoz, Senil demans Psikozları...)
İçgüdüler, Dürtüler. Dürtü bozukluğu olan hastaların incelenmesi.
İradi faaliyet ve bozuklukları.
Bilinç. Bilinç bozuklukları, sendromları, bunların nozolojik sınıflandırılması.
Ruhsal hastalıkların tedavi kaideleri.
Psikopatolojik sendromlarla hastaların incelenmesi.
Şizofreni. Kliniği ve tedavi özellikleri. Ayrı ayrı klinik görünüm ve seyir tipleri ile hastaların incelenmesi.Şizofrenik hastaların rehabilitasyonu.
Manik Depresif Psikoz, siklotiminin kliniği ve tedavisi, ayırıcı teşhisi.
Epilepsi. Klinik görünümü ve seyri. Epilepsiye benzer sendromlar. Ayırıcı teşhis.
Travmatik psikozlar.
Hastaların incelenmesi, hastalık anamnezinin yazılma kaideleri.
Alkolizm, narkomania ve toksikomania. Alkolizmin geleşem aşamaları ve seyri. Profilaksi ve tedavi konularının incelenmesi.
Geriye gelişim dönemi psikozları. Senil ve presenil demanslar. Alzhaimer ve Pick hastalıkları. Presenil ve senil demansların tedavisi.
Baş-beyin damarlarının hastalıklarında görülen ruhsal bozukluklar. (Serebral ateroskleroz ve hipertansiyon)
Bazı somatik hastalıklar ve enfeksiyon hastalıkları esnasında gözlemlenen ruhsal bozukluklar.
Progressif felç ve beyin sifilizi.
Nöroleptik ilaçlarla yapılan tedavinin prensipleri ve rehabilitasyon konuları. Psikotrop ilaçların incelenmesi.
Nevrozlar, reaktif haller ve kişilik bozuklukları. (Klinik seyri ve tablonun sistemleşmesi)
Psikoterapiler ve uygulama yöntemleri.
Hastaların ayaktan tedavi ve takipleri. (Psikonöroloji dispanserleri, kabul şubeleri)
III.TEDAVİ PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN TIBBİ PSİKOLOJİ DERS PROĞRAMI
1. Tıbbi Psikoloji ve önündeki meseleler. Bu bilim dalının diğer tıp dalları ile ilişkisi ve yeri.
2. Ruhsal faaliyetin özellikleri. Psişik faktörler ve hastalıkların sistematiği. Ruhsal sağlamlığın kriterleri.
3. Psikosomatik ve somatopsişik faktörlerin birbirleri ile karşılıkılı ilişkileri.Somatik hastanın psikolojisi. Sınırdaki ruhsal bozuklukların özellikleri.
4. Çağdaş hekimin özellikleri.İatrojenik hatalar ve bunların önüne geçilmesi. Hekimin sır saklamasının önemi ve özellikleri. Kişilik hakkında bilgilendirme.
5. Ruhsal faaliyet bozukluklarının tibbi psikolojik esasları.
6. Psikohijyen. Psikoprofilaktika ve psikoterapinin temel eseasları.
7. Tıbbi Psikoloji ve dahili hastalıklar. Somatik hastalıkların psikolojik özellikleri. Kişiliğin hastalığa karşı reaksiyonu.
8. Cerrahi kliniğinde yatan hastaların psikolojisi. Kanser hastalarının psikolojisi. Jinekoloi ve obstetrik hastaların psikolojisi.
9. Duyu organlarının bozukluğu veya gelişim anomalileri olan hastaların psikolojisi.(Kör, sağır, işitmenin zayıfladığı durumlar)Çoçukluk dönemi felçleri, oligofrenik hastalardaki psişik gelişimin özellikleri.
10. Ruhsal hastalıklar ve tıbbi psikoloji. Ruhsal sağlamlık problemi. Şizofreni, epilepsi,kronik alkolizm ile hastaların tedavilerindeki uygulamaların özellikleri.
B. PEDİATRİ FAKÜLTESİ
I.PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri bilimi, gelişim süreci, psikiyatrik yardımın oluşturulması. Çocuk psikiyatrisinin gelişim aşamaları.(G. Modzli, N. Ozeretski, G. Suhareva, T. Simpson) Çocuk ve adölesanlarda psikiyatrik yardımın yapılma prensipleri. Ruhsal hastalıkların ortaya çıkartılması ve profilaktikasında pediatristlerin rolü. Tıbbi-pedagojik komisyonlar ve onların görevleri. Bilirkişilik hizmetleri.
2. Algılama Bozuklukları.( Yanılsamalar, varsanılar, psikosensor bozukluklar) Varsanıların patofizyolojik mekanizması. Çeşitli gelişim dönemlerindeki algılama bozukluklarının özellikleri.
3. Ruhsal hastalıkların klinik seyrinde gözlenen hafıza bozuklukları. Hafıza bozuklukları sendromu.Konfobulasyon ve psödoreminensiyaların klinik farkları. Zeka. Zihinsel gelişimin duraklaması ve onun başlangıç aşamasında tesbit edilmesi. Doğuştan ve kazanılmış zeka geriliği. Dikkat bozuklukları.
4. Tasavvurların gelişimi ve patolojik fantaziler. Sanrısal idealar, obsessif-kompulsif haller ve onların klinik tipleri. Çocuk ve adölesan dönemde düşünce bozukluklarının kliniki görünümleri.
5. Duygudurum bozuklukları. Depressif sendromlar ve onların muhtelif yaş dönemlerindeki klinik özellikleri. Affekt bozuklukları. Muhtelif yaşlarda klinik özellikleri.
6. Dürtü ve içgüdüler. Dürtülerin esas gelişme aşamaları. Muhtelif yaş dönemlerinde dürtü bozuklukları. Dürtü bozukluklarının psişik ve biolojik faktörleri. Cinsel yönelim bozuklukları.
7. İradi faaliyet bozuklukları. Katatonik sendromların patofizyolojisi.
8. Bilinç ve felsefi anlayış. Bilinç seviyelerinin ontogenezde formalaşması. Bilinç bozukluğu sendromları. Psikopatolojik sendromlar. Bunların nozolojik sınıflandırmalarla ilişkileri ve muhtelif yaş dönemlerindeki özellikleri.
9. Şizofreni. Kliniği ve gidiş tipleri. Muhtelif yaş dönemlerinde gidiş özellikleri.
10. Şizofreninin etyopatogenezi. Şizofrenide risk grupları anlayışı. Profilaksi ile ilgili konular. Manik depresif psikozun kliniği ve tedavisi.
11. Epilepsinin kliniği ve etyopatogenezi. Kafa travmalarında gözlenen ruhsal bozukluklar v eçeşitli yaş gruplarındaki klinik özellikleri.
12. Oligofreninin klinik tipleri, profilaksisi, tedavisi ve rehabilitasyonu.
13. Akut ve kronik somatik hastalıklarda karşılaşılan ruhsal bozuklukların klinik özellikleri.
14. Enfeksiyen psikozları.
15. Çocukluk ve adültlük yaşlarında görülen madde bağımlılığının profilaksisi ve tedavisinin özellikleri.
16. Nevrozlar. Reaktif haller. Çeşitli yaş gruplarındaki klinik özellikleri.
17. Kişiliğin gelişimi. Kişilik bozuklukları ve oluşma özellikleri Profilaktik tedbirler ve tedavi özellikleri.
18. Ruh hastalarının tedavi ve rehabilitasyon problemleri.
II. PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Ontogeneze göre ruhsal gelişimin aşamaları.
Çeşitli yaş dönemlerinde psikolojik özelliklerin karşılaştırmalı analizi.
Psikiyatrik yardımın oluşturulması. Ruh hastalarına hizmetin özellikleri.
Kavrama bozuklukları(Hallüsinasyonlar, illüzyonlar ve paraydolialar). Yaş gruplarının özellikleri Hastaların analizi.
Hafıza ve zeka bozuklukları.
Düşüncenin nicel bozuklukları ve hastaların incelenmesi.
Düşüncenin nitel bozuklukları ve hastaların incelenmesi. Sanrısal fikirler, obsessif durumlar.
Patolojik fantaziler ve yalancılık.
Duygudurum. Çocuk ve adültlerdeki depresyonun özellikleri.
Emosyonel bozukluklar ve hastaların analizi.
İrade ve dürtü ile ilgili bozukluklar ve hastaların analizi.
Gelişme dönemi ile ilgili olarak bilincin gelişme aşamaları.
Bilinç bozuklukları sendromları.
Psikopatolojik sendromlar. Çocukluk ve adültlük dönemlerinin klinik özellikleri.
Şizofreni, çocukluk ve adültlük dönemlerindeki seyir özellikleri. Şizofreninin klinik görünümleri ve gidiş tipleri.
Epilepsi. Seyri ve esas psikopatolojik görünümleri. Çocuk yaşlarda seyir özellikleri ve tedavi yöntemleri.
Kafa travmalarında gözlenen ruhsal bozukluklar.
Oligofreni ve psikolojik muayene yöntemleri.
Ruhsal durumu yazma kaideleri.
Somatik ve enfeksiyon hastalıkları döneminde gözlenen ruhsal bozukluklar.
Alkolizm ve alkol psikozları.
Narkomanialar, toksikomanialar ve intoksikasyonlar esnasında gözlenen ruhsal bozukluklar, çocukluk ve adültlük dönemindeki özellikleri ve tedavi yöntemleri.
Nevrozlar (Esas tipleri). Yaşla ilgili seyir özellikleri.
Dismorfofobia, asabi anoreksiya, okula adaptasyon problemleri.
İnfantilizm.
Reaktif haller. Patokaraterolojik reaksiyonlar.
Kişilik bozuklukları, kişiliğin patolojik gelişmesi. Şahsiyetin kuruluşu.
Psikohijyen ve psikoprofilakti problemleri.
Kişilik bozukluklarında adaptasyon, dezadaptasyon ve rehabilitasyon anlayışları.
Ambulatuar kabul. (Psikonöroloji dispanseri (PND), Psikiyatri hastahanelerinin kabul şubeleri)
.Psikoz ve psikotik hallerde esas tedavi yaklaşımları, psikoterapiya yöntemleri. Nöroleptiklerle tedavi. Psikotrop ve nöroleptik ilaçların grupları ve özellikleri.
III. PEDİATRİ FAKÜLTESİNİN TIBBİ PSİKOLOJİ DERS PROĞRAMI
1. Tıbbi psikoloji ve önünde duran problemleri. Onun diğer tıp alanları ile olan ilişkisi ve yeri.
2. Çocukların muhtelif yaş dönemlerindeki psikolojik özellikleri. Psişik sağlamlığın kriterleri.
3. Psikosomatik ve somatopsişik yapının karşılıklı alakaları ve hastalığın oluşması. Somatik hastanın psikolojisi. Sınırdaki ruh sinir hastalıklarının sistematiği.
4. Çağdaş doktorun özellikleri, iatrojenia ve onun önüne geçilmesi.Hekimin sır saklaması konusunun özellikleri.
5. Psişik faaliyet bozukluklarının tıbbi-psikolojik özellikleri. Kişilik hakkında bilgilendirme.
6. Psikohijyen, psikoprofilaktika ve psikoterapinin özellikleri.
7. Tıbbi psikoloji ve dahili hastalıklar. Somatik hastanın psikolojik özellikleri. Kişiliğin hastalığa karşı özellikleri
8. Cerrahi kliniğindeki hastanın psikolojisi. Jinekolojik hastalık geçiren hamile kadının psikolojik yapısı.
9. Duyu organlarının kusuru ve gelişim anomalisi olan hastaların psikolojisi. (Kör, sağır, işitmenin zayıflaması) Çocuk yaşda görülen serebral felçler, oligofreninin ruhsal gelişiminin özellikleri.
10. Ruhsal hastalıklar ve tıbbi psikoloji. Ruhsal sağlamlık konusu.. Şizofrenik, epileptik, kronik alkolik olan hastalarınmuayenesinde doktorun çalışmasının özellikleri.
C. DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİ
I.DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Ruhsal faaliyete bir bakış. İdrak fonksiyonu ve patolojisi.
2. Düşünce, irade-hareket sferasının psikolojisi ve patolojisi.
3. Ruhsal seviye patolojisi.(Sınırda, psikotik, zeka ile ilgili bozuklukları)Diş hekimliginin icrasında bunların özellikleri.
4. Psikojen hastalıklar. Bunların diş hekiliğindeki özellikleri.
5. Şizofreni ve şizofrenik hastalar ile dişhekimlerinin karşılaşabileceği problemler. Ve onlarla iletişim usulleri.
6. Alkolizm, narkomania, toksikomania ve intoksikasyonlar. Bu tip hastalarla karşılaşıldığında diş hekimin yapması gerekenler.
II.DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatrik yardımın oluşturulma prensipleri.
Ruh hastalarına hizmetin özellikleri.
Psikiyatrideki diş hekimliği problemleri ile tanışmak.
İdrak fonksiyonu. Bunun psikolojisi ve patolojisi. (Duyu ve kavrama, hafıza, düşünce)
Duygudurum ve bozuklukları.
Ruhsal aktivitenin irade-hareket faaliyeti üzerindeki buzuklukları.
Hastalık anamnezinin yazılması.
Alkolizm ve alkol psikozları.
Narkomaniya ve toksikomaniya.
Nikotinomania ve tütün içilmesinin ruh sağlamlığına etikleri.
Şizofreni, kliniği ve gidiş özellikleri.
Epilepsinin kliniği ve tedavisi.
Kafa travmalarında karşılaşılan ruhsal bozukluklar..
Psikojenialar, nevrozlar, reaktif haller.
Oligofreni.
Psikozların temel tedavi yöntemleri.
Psikoterapi.
Ruh hastalarının rehabilitasyonu ve sosyal hayata tekrar kazandırılmaları.
D. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİ
I. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
1. Psikiyatri biliminin gelişim aşamaları. Kavrama sferasının bozuklukları.
2. Hafıza ve zekanın bozuklukları. Karşılaşılan hastalıklarDoğuştan ve sonradan olan zeka gerilikleri.
3. Düşün ve onun bozuklukları.Sanrısal fikirler ve obsessif haller.
4. Duygudurum ve hareket-irade sistemi bozuklukları.
5. Alkolizm ve madde bağımlılığı problemleri. Kronik alkolizm. Akut ve kronik alkol psikozları.
6. Şizofreninin esas klinik görünümleri ve gidiş tipleri, etyopatogenezi ve tedavisi.
7. Epilepsi ve oligofrenialar. Epileptik statusun tedavisi. Epileptik hastanın tedavi yöntekleri.
8. Psikojenialar. (Nevrozlar ve reaktif haller) Kişilik bozuklukları.
II. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİK DERS PROĞRAMI
Psikiyatri biliminin esas yöntemleri.
Akıl hastahanelerinin ve dispanserlerinin eses amaçları. Psikiyatrik yardımın oluşturulması.
Kavrama ve bozuklukları. İllüzyonlar, hallüsinasyonlar, psikosensör bozukluklar.
Hafıza ve zekayı muayene metodları.Doğuştan ve sonradan oluşan zeka geriliği.Düşüncenin muayene yöntemleri. Düşüncenin nitel ve nicel bozuklukları. Sanrısal fikirler ve obsesif haller..
Duygudurum, hareket-iradi sistem bozuklukları.
Dürtü bozuklukları.
Bilinç durumu.Bilinç bozukluğu sendromları.
Şizofrenin kliniği ,görünümleri ve seyir tipleri.
Epilepsi ve kliniği. Akut epileptik hecmede müdahale ve tedavi.
Kafa travmalarında görülen ruhsal bozukluklar.
Somatik ve enfeksiyon hastalıklarında görülen ruhsal bozukluklar.
Beyin sifilizi.
Kronik alkolizm. Akut alkol psikozları.
Narkomanialar. Profilaksisi ve psikohijyenik tedbirler.
Alkolizmin ve madde bağımlılığının esas tedavi yöntemleri
Psikoterapi.
Yaşlılılk dönemi psikozları. Beyin –damar bozuklukları sonucu gözlenen ruhsal bozukluklar.
Nevrozlar, psikojenialar, reaktif psikozlar. Kliniği, profilaksisi.
Kişilik bozuklukları ve kişiliğin oluşması.
Kişilik bozukluğu bilirkişiliğinin özellikleri.
E. TIBBİ-BİOLOJİ FAKÜLTESİ
I. TIBBİ-BİOLOJİ FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ DERS PROĞRAMI
II. TIBBİ-PROFİLAKTİKA FAKÜLTESİNİN PSİKİYATRİ PRATİKDERS PROĞRAMI
Bu makale “Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Uluslar arası Kros-Kültürel Psikiyatri Uydu Sempozyumu 06-12 EYLÜL 1999 Trabzon TÜRKİYE özet kitabı Sayfa: 117. KTÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı, Türkiye Psikiyatri Derneği, Karadeniz Ruh Sağlığı Derneği”
Bu çalışma konferans olarak sunulmuştur.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Azerbaycan Tıp Üniversitesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi
Last modified: Monday, 28 January 2013, 2:21 AM